Ağın Gezilecek Tarihi Yerler

Bügelek Höyüğü, Hastek Kalesi, Bademli Kaya Mezarları, Kilise Düzü Höyüğü ve Koçan Camii, tarihi ve arkeolojik açıdan önemli yapılar arasında yer alır. Bügelek Höyüğü, Roma dönemine ait kaya mezarlarıyla dikkat çekerken, Hastek Kalesi savunma amaçlı oyma mağaralardan oluşur.

Kilise Düzü Höyüğü Bizans dönemine ait kalıntılar içerirken, Koçan Camii ise 1907 yılında inşa edilmiştir ve mimarisiyle bilinmektedir.

1. Bügelek Höyüğü

Bügelek Höyüğü, Elazığ’ın Ağın ilçesi Altunayva Köyü’nün Bügelek mevkiinde bulunan 1. derece Arkeolojik Sit alanıdır. Bölgede yapılan kazılar, dikdörtgen yapı taşları, yassı sal taşlar, tuğla parçaları ve seramik kırıkları gibi önemli kalıntılar ortaya çıkarmıştır.

Kırmızı renkli pişmiş toprak tuğla parçaları da bu alanda bulunmaktadır. Bu kalıntılar, höyüğün tarih öncesi döneme ait yerleşim yerlerinden biri olabileceğini düşündürmektedir.

2. Hastek Kalesi

Hastek Kalesi, Elazığ’ın Ağın ilçesi Yenipayam Köyü sınırlarında yer alır ve Keban Baraj Gölü’ne dik inen kayalıklar üzerinde konumlanmıştır. Kale, kayalara kat kat oyularak inşa edilmiş olup, tamamen savunma amaçlı yapılmış bir yapıdır. İçerisinde geniş kullanım alanları, odalar, depolar ve sığınaklar bulunur; bunlar birbirine koridorlarla bağlanmış, kayaya oyulmuş gizli merdivenler, havalandırma sistemleri ve ışık almak için pencerelerle donatılmıştır.

Düşmana karşı savunma amacıyla mazgal delikleri ve pencereler de yer alır. Mağara şeklindeki sığınaklar, kaleye genel bir kale görünümü kazandırmıştır. Yapının 1018 yıllarında Türkler tarafından kullanıldığı düşünülmektedir.

3. Bademli Kaya Mezarları

Bademli Kaya Mezarları, Elazığ’ın Ağın Bademli Köyü çevresinde yer alır ve Roma dönemine ait olduğu, mezarlarda bulunan sikke ve yazılı taşlarla anlaşılmaktadır. Kaya mezarları, 2 ila 2,5 metrekare genişliğinde olup, Urartu kaya mezarlarıyla benzerlik gösterir.

Mezar girişleri 90×60 cm boyutlarında olup, tek odalı mezarların yüksekliği yaklaşık 1.90 metredir. Bazı mezar tavanları tonuzlu, bazıları ise düz şekildedir. Mezar duvarlarında ise aşı boyayla çizilmiş çeşitli şekiller bulunur. Ayrıca, bazı mezarlarda birbirine açılan küçük delikler de mevcuttur.

4. Kilise Düzü Höyüğü

Kilise Düzü Höyüğü, Ağın’ın Öğrendik Köyü sınırlarında yer alır ve bu bölge, zamanında kilise kalıntıları bulunduğu için “Kilise Düzü” olarak adlandırılmaktadır. Höyük, köyün doğu tarafındaki bir tepede yer almaktadır.

Kazılarda, Bizans dönemine ait nekropol ve duvar kalıntıları dikkat çekmektedir. Ayrıca, höyüğün çevresinde İ.Ö. 3000 yılına ait çanak, çömlek, tabak gibi mutfak eşyaları bulunmuş, Roma ve Bizans dönemlerine ait izler ortaya çıkmıştır. Kazılar sırasında, höyüğün kuzeybatısında düzgün yontulmuş taşlardan yapılmış mezarların bulunduğu bir Bizans nekropolü de keşfedilmiştir.

5. Koçan Camii

Koçan Camii, Ağın ilçesinde 1907 yılında inşa edilmiş ve eğimli bir arazi üzerinde kurulduğu için iki katlıdır. Yapı, boyuna dikdörtgen planlıdır ve üst katta cami yer almaktadır. Kuzey cephede, son cemaat yerine bir kapı ile giriş sağlanır ve bu alana birkaç basamaktan sonra inilerek girilir. Ayrıca, kuzeyde bir ikinci kapı da bulunmakta olup, buradan son cemaat yerinin üst katına ve minareye ulaşılabilir.

Son cemaat yerinin kuzey cephesinde, alt katta iki dikdörtgen, üst katta ise üç kemerli pencere yer almaktadır. Harim kısmına, son cemaat yerinden kemerli bir kapı ile geçilir. Harim, iki ağaç direk tarafından taşınan ahşap tavaula örtülü olup, güney cephede alt katta iki, üst katta bir, doğu ve batı cephelerinde ise alt ve üstte üçer pencere bulunmaktadır. Pencereler kemerlidir ve mihrap çini ile kaplanmıştır. Caminin duvarları moloz taş örgüsüyle yapılmış ve aralarına ahşap harıllar yerleştirilmiştir.

Caminin çatısı ahşap olup, oluklu sacla kaplanmıştır. Kuzey cephede bir bodrum kat yer almakta ve bu katın güney cephesinde bir kapı ile pencere bulunur. Minare, batı cepheye bitişik olarak 1959 yılında inşa edilmiştir. Minarenin kaidesi kare planlı olup, soğan başı şeklinde pabuçluk ve silindirik gövdeye sahiptir. Şerefe altı silmeli olarak düzenlenmiş ve külah taş kaplıdır.