Zerzevan Kalesi, Roma dönemine ait önemli bir askeri üs olup, M.Ö. 880’e kadar uzanan tarihiyle büyük bir stratejik öneme sahiptir. Mithras Tapınağı ve Kutsal Alanı, Roma dininin izlerini taşıyan yeraltına oyulmuştur.
Ballıbaba Çeşmesi, Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde, sağlam taşlardan inşa edilmiş tarihi bir çeşmedir. Aktepe Ziyareti ise Şeyh Abdurrahman Aktepe’nin türbesinin bulunduğu, ziyaretçilerin dua ederek manevi huzur bulduğu kutsal bir alandır.
1. Zerzevan Kalesi

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır Çınar ilçesinde tarihi bir kaledir. Roma İmparatorluğu’nun önemli sınır garnizonlarından biriydi ve tarihi Asur Dönemi’ne kadar uzanır, M.Ö. 880’e kadar gider. Bu kale, bölgenin stratejik açıdan önemini vurgulayan bir askeri üs olarak inşa edilmiştir.
Roma İmparatorluğu döneminde, özellikle Perslere karşı savunma amacıyla kullanılan Zerzevan Kalesi, 639 yılına kadar Romalılar tarafından kesintisiz bir şekilde kullanılmıştır. Bu uzun kullanım süresi, kalenin askeri ve bölgesel önemini gösterir. Hem askeri hem de kültürel açıdan büyük bir miras barındıran bu kale, tarih boyunca pek çok farklı medeniyetin izlerini taşımaktadır.
2. Mithras Tapınağı ve Kutsal Alanı

Mithras Tapınağı ve Kutsal Alanı, Çınar ilçesi Zerzevan Kalesi’nin kuzeyinde yer alan Roma dönemine ait önemli dini yapılar arasında yer almaktadır. Bu kutsal alan, yeraltına oyulmuş ana kaya içine inşa edilmiş olup, hem mimari hem de dini açıdan dikkat çekicidir. Yapının doğu duvarında yer alan sütunlar ve nişler, tapınağın önemli yapısal özelliklerindendir. Ortadaki büyük nişin etrafında bulunan iki sütun ise, duvardaki boya kalıntılarıyla birlikte antik dönemdeki dini sembolleri ve ritüelleri gözler önüne seriyor.
Büyük nişin üzerinde yer alan kuşak, Mithras’a ait sembollerle süslenmiş olmalı ve bu kuşak, dönemin dini inançlarının izlerini taşıyor. Ayrıca, Mithras’ın boğayı kurban ettiği sahnenin yer aldığı plaka da büyük nişe yerleştirilmişti. Bu kutsal alan, Mithraizm inancının en önemli izlerini barındıran ve Roma döneminin dini hayatına ışık tutan bir yapı olarak büyük öneme sahiptir.
3. Ballıbaba Çeşmesi
Ballıbaba Çeşmesi, Diyarbakır’ın Çınar ilçesindeki Ballıbaba köyü yakınlarında bulunan tarihi bir çeşmedir. Çeşme, iri ve düzgün kesme taşlarla inşa edilmiş olup, hem sağlam yapısı hem de estetik görünümüyle dikkat çeker.
Yapımında kullanılan taşlar, zamanla dayanıklılığını korumuş ve çeşmenin uzun yıllar boyunca işlevsel kalmasını sağlamıştır.
4. Aktepe Ziyareti Şeyh Abdurrahman Türbesi
Aktepe Ziyareti Şeyh Abdurrahman Türbesi, Çınar ilçesinde Şeyh Abdurrahman Aktepe’nin türbesinin bulunduğu önemli bir dini mekandır. Şeyh Abdurrahman Aktepe’nin mezarı, binlerce kişinin gelip dua ettiği kutsal bir alan olarak ziyaret edilmektedir.
Bu türbe, Aktepe köyüne gelenlerin manevi huzur bulduğu bir yer olup, ziyaretçiler burada dua ederek, hem şeyh Abdurrahman Aktepe’ye hem de bölgedeki manevi değerlere saygılarını sunmaktadır.