Erzurum gezilecek yerlerinden olan Çifte Minareli Medrese, Selçuklu mimarisinin zarif bir örneğidir. Palandöken Kayak Merkezi, kış sporları için ideal bir destinasyondur. Üç Kümbetler, Selçuklu dönemine ait mezar yapılarıdır. Erzurum Kalesi, tarihi bir simge olarak öne çıkar.
Aziziye Tabyası, Osmanlı-Rus Savaşı sırasında savunma amaçlı inşa edilmiştir. Yakutiye Medresesi, eğitim ve kültürel mirasın önemli bir parçasıdır. Tortum Şelalesi ve Narman Peri Bacaları, doğa severler için cazip alanlardır. Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi, Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesinin önemli bir noktasıdır. Erzurum’da gezilecek önemli 20 yer:
1. Çifte Minareli Medrese
Çifte Minareli Medrese, Erzurum’un Selçuklu dönemine ait tarihi bir yapıdır. 13. yüzyılda inşa edilen medrese, iki yüksek minaresiyle tanınır. Selçuklu mimarisinin zarif örneklerinden biri olan yapı, taş işçiliği ve süslemeleriyle dikkat çeker. Eğitim ve kültürel etkinlikler için kullanılmış olan medrese, günümüzde Erzurum’un önemli turistik noktalarından biridir. Yapının avlusunda yer alan şadırvan, medresenin tarihi dokusunu tamamlar ve ziyaretçilere tarihin derinliklerine dair bir bakış sunar.
2. Palandöken Kayak Merkezi
Palandöken Kayak Merkezi, Erzurum’un en popüler kış sporları destinasyonlarından biridir. 3,271 metreye kadar ulaşan zirvesiyle Türkiye’nin en yüksek kayak merkezlerinden biri olarak bilinir. Uzun ve zorlu pistleri, profesyonel kayakçılardan amatör sporculara kadar herkes için uygun seçenekler sunar. Modern telesiyejler, konforlu oteller ve çeşitli kafe ve restoranlarla donatılmıştır. Ayrıca, kar kalitesi ve geniş pistleri sayesinde, sezon boyunca mükemmel bir kayak deneyimi sağlar. Palandöken, kış sporlarının yanı sıra doğa yürüyüşleri ve manzara izleme gibi aktiviteler için de ideal bir mekandır.
3. Üç Kümbetler
Üç Kümbetler, Erzurum’un doğusunda bulunan Selçuklu dönemine ait üç mezar yapısıdır. 12. yüzyılda inşa edilen bu kümbetler, silindirik tabanlar üzerine konik külahlarla kaplıdır. Yapılarda yerel taşlar ve tuğlalar kullanılmış olup, taş işçiliğinde zarif oymalar ve geometrik desenler dikkat çeker. İç mekânları genellikle yuvarlak planlı olup, doğal ışık sağlayan açıklıklara sahiptir. Bu yapılar, dönemin önemli kişileri için yapılmış mezar anıtları olarak kullanılmıştır ve Erzurum’un tarihi mirasını yansıtan önemli bir kültürel değer taşır.
4. Erzurum Kalesi
Erzurum Kalesi, Yakutiye İlçesi, Mirzamehmet Mahallesinde, şehre hakim bir tepe üzerinde yer alan Erzurum Kalesi, şehrin tarihî dokusunun önemli bir parçasıdır. Erzurum şehir merkezinde yüksek bir tepe üzerinde konumlanmış tarihi bir yapıdır. Kale, MS 415-422 yıllarında Theodosios tarafından kurulmuş olup, kentin kuruluşuyla ilişkilendirilir. Dikdörtgen planlı ve kalın taş surlarla çevrili olan kale, volkanik bazalt taşlardan inşa edilmiştir. İçinde bir iç kale ve çeşitli kuleler bulunur. Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kullanılan bu kale, her dönemde restorasyon görmüştür. Günümüzde, hem tarihi bir simge olarak hem de turistik bir cazibe merkezi olarak ziyaretçilere açıktır.
5. Aziziye Tabyası
Aziziye Tabyası, Erzurum’un en önemli tarihi yapılarından biridir ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında inşa edilmiştir. Şehir merkezine yaklaşık 5 km uzaklıkta yer alan bu tabya, Erzurum’un savunmasında kritik bir rol oynamıştır. Tabyanın inşası, Erzurum’un Ruslar tarafından ele geçirilmesini engellemek amacıyla yapılmıştır. Aziziye Tabyası, tipik bir Osmanlı tabya yapısına sahiptir ve savunma amaçlı olarak tasarlanmıştır. Tabyanın iç kısmında askeri binalar, topçu bataryaları ve diğer savunma yapıları bulunur. Günümüzde, bu tarihi yapının çevresi park olarak düzenlenmiş ve ziyaretçilere açık hale getirilmiştir. Aziziye Tabyası, aynı zamanda Erzurum’un tarihi ve askeri geçmişini anlamak isteyenler için önemli bir ziyaret noktasıdır.
Yılda birçok turist tarafından ziyaret edilen Aziziye Tabyası, tarih meraklıları ve kültürel gezginler için benzersiz bir deneyim sunar. Tabyanın yüksek noktalarından şehir manzarası oldukça etkileyicidir. Ayrıca, Osmanlı döneminin askeri mühendisliğini gözlemlemek isteyenler için de önemli bir örnektir.
6. Yakutiye Medresesi
Yakutiye Medresesi, 1310 yılında İlhanlı hükümdarı Sultan Olcayto’nun döneminde Hoca Yakut Gazani tarafından Erzurum’da inşa edilmiştir. Anadolu’daki kapalı avlulu medreseler arasında en büyük olan bu yapı, dönemin mimari ve kültürel zenginliğini gözler önüne serer. Medrese, Gazan Han ve Bolugan Hatun adına yaptırılmış olup, Selçuklu ve İlhanlı mimarisinin birleşim noktasıdır.
Medresenin plan düzeni ve mimari dengesi oldukça dikkat çekicidir. Geniş bir avlu etrafında sıralanan derslikler ve diğer bölümler, öğrenci ve öğretmenlerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Giriş kapısındaki iri motifli süslemeler ve taş işçiliği, dönemin estetik anlayışını yansıtır ve yapının Erzurum’un en gösterişli yapılarından biri olmasını sağlar.
Yakutiye Medresesi, sadece bir eğitim kurumu değil, aynı zamanda bölgenin kültürel ve tarihi mirasının önemli bir parçasıdır. Günümüzde tarihi bir yapı olarak korunmakta ve ziyaretçilere açıktır. Bu medrese, Erzurum’un tarihî zenginliğini keşfetmek isteyenler için önemli bir destinasyondur.
7. Tortum Şelalesi
Tortum Şelalesi, Erzurum’un Tortum ilçesinde bulunan ve Türkiye’nin en yüksek şelalelerinden biri olarak bilinen doğal bir güzelliktir. 48 metre yüksekliği ve 22 metre genişliğiyle etkileyici bir manzara sunar. Tortum Çayı üzerindeki bu şelale, özellikle yaz aylarında turistlerin ilgisini çeker. Şelalenin çevresi, doğal güzellikleri ve zengin bitki örtüsüyle dikkat çeker ve piknik alanları ile yürüyüş parkurları sunar. Ayrıca, şelalenin oluşturduğu doğal havuzda serinlemek mümkündür. Tortum Şelalesi, doğa severler ve fotoğrafçılar için ideal bir destinasyon olup, bölgenin en önemli turistik noktalarından biridir.
8. Narman Peri Bacaları
Narman Peri Bacaları, Erzurum’un Narman ilçesinde yer alan ve bölgenin doğal güzelliklerinden biri olarak öne çıkan ilginç oluşumlardır. Bu doğal yapılar, tüf ve volkanik materyallerin zamanla erozyon etkisiyle şekillenmiş, yüksek ve sivri oluşumlarıyla dikkat çeker. Peri Bacaları, genellikle kırmızımsı renkleri ve sıra dışı şekilleriyle tanınır.
Narman Peri Bacaları, özellikle fotoğrafçılar ve doğa severler için cazip bir destinasyondur. Bölgenin doğal güzelliklerini keşfetmek isteyen ziyaretçiler için yürüyüş yolları ve gözlem noktaları bulunur. Bu doğal oluşumlar, bölgenin jeolojik yapısını ve doğal tarihini anlamak açısından önemli bir yer tutar.
9. Erzurum Saat Kulesi
Erzurum’da İslami döneme ait en eski eserlerden biri olarak kabul edilen Saat Kulesi, 12. yüzyıl ortalarında Saltuklu Hükümdarı Ebu’l Kasım tarafından İç Kale Mescidi’ne minare olarak yaptırılmıştır. İç Kale’nin güneydoğusunda, sur duvarına bitişik olarak yükselen yapı, kaidesi kesme taştan, gövdesi ise tuğladan yapılmış silindirik bir şekildedir. XVI. yüzyılın başlarında minarenin üst kısmı yıkılmış, ilk olarak 1848’de, ardından 1881’de saat eklenerek “Saat Kulesi” olarak kullanılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda gözetleme kulesi olarak da işlev görmüştür. Yapının düz, tuğla örgülü ve yukarıya doğru hafifçe daralan gövdesinde altı süs kuşağı bulunur. Kapısı kuzey zemin seviyesindedir ve 11,5 metre yüksekliğindedir.
Erzurum Saat Kulesi, hem şehir merkezine olan yakınlığı hem de tarihi önemi ile dikkat çeker. Ziyaretçilere, şehrin geçmişine dair bir kesit sunarken, aynı zamanda tarihi mimarinin güzel bir örneğini sunar. Kule, Erzurum’un kültürel mirasını yaşatan önemli bir yapıdır.
10. Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)
Rüstem Paşa Bedesteni, Erzurum’un tarihi merkezinde, 1561 yılında Osmanlı veziri Rüstem Paşa tarafından inşa edilmiştir. Bu önemli yapının mimarisi, dönemin taş ve tuğla işçiliğinin zarif bir örneğidir. Kare planlı olarak tasarlanan bedesten, geniş bir avlu etrafında düzenlenmiş ve üç katlı bir yapıya sahiptir. Üst katlarda, kemerlerle desteklenen geniş alanlar bulunur, bu alanlar çeşitli dükkanlara ev sahipliği yapar. Osmanlı döneminde ticaretin merkezi noktalarından biri olan bedesten, günümüzde de tarihi ve ticari işlevini sürdürmektedir.
Günümüzde Rüstem Paşa Bedesteni, hem yerel halk hem de ziyaretçiler için popüler bir alışveriş noktasıdır. Çarşıda, geleneksel el sanatları, hediyelik eşyalar ve çeşitli yöresel ürünler satılmaktadır. Tarihi yapının restore edilmesiyle birlikte, Erzurum’un kültürel mirasını yaşatmaya devam eden bu mekan, bölgenin tarihine ve mimarisine ilgi duyanlar için önemli bir ziyaret noktasıdır. Bedesten, hem tarihi atmosferi hem de canlı ticari hayatıyla Erzurum’un tarihî dokusunu yansıtmaktadır.
11. Çobandede Köprüsü
Çobandede Köprüsü, Erzurum’un Köprüköy ilçesinde bulunan tarihi bir köprüdür. 13. yüzyılda, Selçuklu döneminde inşa edilmiştir ve önemli bir tarihi yapı olarak günümüze kadar ulaşmıştır. Köprü, Erzurum ve çevresindeki köyler arasındaki ulaşımı sağlamak için inşa edilmiştir. Yapısal olarak, Çobandede Köprüsü taş malzemeden yapılmış olup, iki kemerli bir yapıya sahiptir. Bu kemerler köprünün sağlamlığını artırır ve suyun yüksek akışını dengelemeye yardımcı olur. Köprünün taş işçiliği ve detaylı süslemeleri, Selçuklu döneminin mühendislik ve estetik anlayışını yansıtır.
Köprü, hem tarihi hem de kültürel açıdan önemli bir yapıdır. Günümüzde restore edilmiş ve korunmuş olan Çobandede Köprüsü, ziyaretçilere açık hale getirilmiştir. Tarih meraklıları ve fotoğrafçılar için cazip bir ziyaret noktasıdır. Ayrıca, köprünün etrafındaki doğal güzellikler ve manzara, ziyaretçilere keyifli bir deneyim sunar.
12. Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi
Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi, Erzurum’un merkezinde, tarihi bir binada bulunan önemli bir müzedir. Müze, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde kritik bir rol oynayan Erzurum Kongresi’nin yapıldığı yer olarak bilinir. 1919 yılında, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin simgelerinden biri olarak kabul edilen kongre burada toplanmış ve Kurtuluş Savaşı’nın yönü bu toplantılarla şekillendirilmiştir.
Müze, kongrenin yapıldığı binanın restore edilmesiyle 2004 yılında açılmıştır. İçerisinde, Milli Mücadele dönemi ile ilgili çeşitli sergiler ve belgeler yer alır. Ziyaretçiler, dönemin tarihî eşyalarını, fotoğrafları ve belgeleri inceleyerek, Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesinin önemli aşamalarını öğrenebilirler. Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi, hem eğitim hem de kültürel açıdan ziyaretçilere önemli bir tarihsel deneyim sunar.
13. Atatürk Evi Müzesi
Atatürk Evi Müzesi, Erzurum’da bulunan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün Erzurum ziyaretleri sırasında kaldığı tarihi evi koruma altına alan bir müzedir. Müze, 1919 yılında Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynayan Erzurum Kongresi sırasında Atatürk’ün konakladığı bu evde, dönemin izlerini yaşatmaktadır.
Müze, Atatürk’ün yaşamı, mücadelesi ve Erzurum’daki döneme dair çeşitli eşyalar, belgeler ve fotoğraflar sergiler. Ziyaretçiler, Atatürk’ün kişisel eşyalarını, tarihî belgeleri ve o dönemin atmosferini yansıtan objeleri inceleyebilirler. Ayrıca, müze binası, geleneksel Osmanlı mimarisini yansıtan yapısıyla da dikkat çeker. Atatürk Evi Müzesi, hem tarihi bir mekan olarak hem de Atatürk’ün hayatı ve mücadelesini anlamak isteyenler için önemli bir ziyaret noktasıdır.
14. Erzurum Ulu Camii
Erzurum Ulu Camii, Erzurum’un en eski ve en önemli camilerinden biridir. 1179 yılında yaptırılmıştır. Camii, Selçuklu döneminin mimari özelliklerini taşıyan klasik bir örnektir ve Erzurum’un tarihi dokusunun önemli bir parçasıdır. Yapının iç mekânı, geniş bir avlu etrafında düzenlenmiş olup, taş işçiliği ve zarif süslemeleriyle dikkat çeker. Camii, büyük bir kubbe ile örtülü olup, dört sütun üzerine oturtulmuştur. Ayrıca, caminin avlusunda yer alan minaresi ve şadırvanı da önemli tarihi unsurlardandır. Erzurum Ulu Camii, hem dini hem de tarihi açıdan büyük öneme sahiptir ve ziyaretçilere Selçuklu mimarisinin zarif örneklerini sunar. Ayrıca, cami çevresindeki tarihi alanlar ve yapılar, Erzurum’un kültürel mirasını yansıtmaktadır.
15. Hasankale (Pasinler) Kaplıcaları
Hasankale (Pasinler) Kaplıcaları, Erzurum’un Pasinler ilçesinde bulunan ve bölgenin doğal sıcak su kaynaklarından oluşan kaplıcalardır. Kaplıcalar, mineral bakımından zengin sularıyla bilinir ve sağlık turizmi açısından önemli bir yere sahiptir.
Hasankale Kaplıcaları, çeşitli sağlık sorunlarına iyi geldiği düşünülen sıcak sular sunar. Suların içeriği, romatizma, cilt hastalıkları ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına karşı olumlu etkiler sağlayabilir. Kaplıca alanında, çeşitli sıcaklıkta havuzlar ve spa hizmetleri sunan tesisler bulunur. Kaplıcaların çevresi, doğal güzelliklerle dolu olup, ziyaretçilere hem sağlık hem de dinlenme imkânı sunar. Hasankale Kaplıcaları, hem yerli hem de yabancı turistler tarafından tercih edilen bir destinasyon olup, Erzurum’un sağlık turizmi açısından önemli bir parçasıdır.
16. Abdurrahman Gazi Türbesi
Abdurrahman Gazi Türbesi, Erzurum’un önemli tarihi ve dini yapılarından biridir. Erzurum şehir merkezine yakın bir konumda bulunan türbe, Selçuklu dönemine ait olup, Abdurrahman Gazi’ye adanmıştır. Abdurrahman Gazi, bölgenin önemli bir halk figürü ve İslam savaşçısı olarak bilinir. Türbe, geleneksel Selçuklu mimarisiyle inşa edilmiştir ve taş işçiliği ile dikkat çeker. Yapının iç kısmında, sade ama etkileyici bir dekorasyon bulunur. Türbenin üzerinde yer alan yazıtlar ve süslemeler, dönemin sanat anlayışını yansıtır.
Abdurrahman Gazi Türbesi, hem tarihî hem de dini bir öneme sahiptir. Ziyaretçiler, türbenin tarihi atmosferinde huzurlu bir ortamda bulunabilir ve Erzurum’un kültürel mirasını daha yakından tanıma fırsatı bulur. Türbe, bölgenin tarihî ve manevi değerlerini yaşatan önemli bir mekan olarak kabul edilir.
17. Oltu Kalesi
Oltu Kalesi, Erzurum’un Oltu ilçesinde yer alan ve bölgenin tarihi yapılarından biri olarak öne çıkan bir kaledir. Kale, stratejik bir konumda inşa edilmiş olup, yerel yönetim ve savunma amaçlı kullanılmıştır.
Oltu Kalesi’nin tarihi, Bizans dönemine kadar uzanır. Kale, çeşitli dönemlerde restorasyon ve onarımlardan geçmiştir, bu da yapının tarihi boyunca birçok uygarlığın etkisini taşımasına neden olmuştur. Kale, taş duvarları ve surlarıyla dikkat çeker. İçerisinde, eski kalıntılar, depolar ve savunma yapıları yer alır. Günümüzde, Oltu Kalesi, hem tarihi bir mekan olarak hem de panoramik manzaralarıyla ziyaretçilerin ilgisini çeker. Kale, bölgenin tarihi dokusunu keşfetmek ve şehrin etrafındaki doğal güzellikleri gözlemlemek isteyenler için ideal bir destinasyon sunar.
18. Lalapaşa Camii
Lalapaşa Camii, Erzurum’un merkezinde bulunan tarihi bir camidir. 1561 yılında, Erzurum’un önemli yöneticilerinden biri olan Lalapaşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı dönemine ait klasik bir cami yapısıdır ve dönemin mimari özelliklerini yansıtır.
Camii, taş işçiliği ve zarif süslemeleriyle dikkat çeker. İç mekânı geniş ve ferah olup, merkezi bir kubbe ile örtülüdür. Ayrıca, caminin avlusunda bir şadırvan ve minaresi bulunur. Lalapaşa Camii, hem dini hem de tarihi açıdan önemli bir yapı olarak, Erzurum’un kültürel mirasını yansıtan önemli bir mekan olarak işlev görmektedir. Günümüzde cami, hem yerel halk hem de ziyaretçiler tarafından kullanılan bir ibadet yeri olarak hizmet vermekte olup, aynı zamanda tarihî ve mimarî ilgiyi çekmeye devam etmektedir.
19. Cimcime Hatun Kümbeti
Erzurum Evleri, Erzurum’un geleneksel mimari tarzını ve yerel yaşam tarzını yansıtan tarihi yapılardır. Bu evler, genellikle taş ve ahşap malzemeler kullanılarak inşa edilmiştir ve soğuk iklime uygun olarak tasarlanmıştır. Erzurum Evleri’nin en belirgin özelliklerinden biri, kalın taş duvarlardır. Bu duvarlar, kış aylarında iç mekanın sıcaklığını korumaya yardımcı olur. Ayrıca, evlerin çatılarında geniş çıkmalar ve kiremit kaplamalar bulunur, bu da kar ve yağmurdan korunmayı sağlar. Geleneksel Erzurum evlerinde genellikle avlu etrafında düzenlenmiş odalar ve geniş bir taş zemin bulunur. İç mekanlarda, geleneksel ahşap işçiliği ve el yapımı eşyalar dikkat çeker.
Günümüzde, bu tarihi evler hem bölgenin kültürel mirasını yaşatan hem de ziyaretçilere Erzurum’un geleneksel yaşam tarzını tanıtan önemli yapılar olarak korunmaktadır. Erzurum Evleri, şehrin tarihi dokusunu ve mimari zenginliğini gözler önüne seren önemli örneklerdir.
20. Narmanlı Camii
Narmanlı Camii, Erzurum’un Yakutiye ilçesinde bulunan tarihi bir camidir. 1868 yılında inşa edilen bu cami, Osmanlı döneminin sonlarına ait mimari özelliklerini taşır. Yapı, Erzurum’un geleneksel taş işçiliği ve Osmanlı cami mimarisini yansıtır.
Caminin mimarisi, geniş bir avlu etrafında düzenlenmiş olup, büyük bir kubbe ile örtülüdür. İç mekân, Osmanlı döneminin zarif dekorasyon unsurlarıyla süslenmiştir. Caminin avlusunda bir şadırvan ve minaresi de bulunur. Narmanlı Camii, hem dini hem de tarihi açıdan önemli bir yapı olarak, Erzurum’un kültürel mirasını yaşatan önemli bir mekandır. Günümüzde cami, hem ibadet hem de ziyaret amaçlı olarak kullanılmakta olup, tarihi ve mimari ilgiyi çeken bir yapıdır. Erzurum’un Osmanlı dönemindeki mimari tarzını ve yerel sanatını gözlemlemek isteyenler için önemli bir noktadır.
