Hakkari, dağcılık ve doğa sporları tutkunları için birçok cazibe merkezi sunuyor. Cilo Dağı, 4,135 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin ikinci en yüksek dağıdır ve bu dağ, dağcılık için popüler bir destinasyondur. Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı, etkileyici doğal manzaraları ve zengin biyolojik çeşitliliğiyle ziyaretçileri cezbeder.
Ayrıca, Kayme Sarayı ve Zeynel Bey Medresesi gibi tarihi yapılar, Osmanlı dönemine ait önemli kalıntılar olarak öne çıkmaktadır. Sümbül Dağı ve Berçelan Yaylası ise doğa sporları için ideal alanlar sunarak, macera arayanlar için mükemmel bir ortam olarak öne çıkıyor. Hakkari’de gezilecek önemli 20 yer:
1. Cilo Dağı
Hakkari’nin en yüksek zirvesi olan bu dağ, dağcılık ve trekking için popüler bir yerdir. Cilo Dağı, 4,135 metre yüksekliği ile Türkiye’nin ikinci en yüksek dağıdır. Cilo Dağları’nda yazın gezi ve tırmanış için en ideal zaman Haziran başı ile Eylül sonu arasıdır. Kış tırmanışları için ise Şubat ve Mart ayları en uygun dönemlerdir. Diğer aylarda çığ düşme riski vardır.
2. Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı
Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı, 25 Eylül 2020’de kurulan ve Türkiye’nin 45. milli parkıdır. 27.500 hektarlık bir alanı kaplar ve Uludoruk Zirvesi gibi yüksek dağ zirvelerini içerir. Türkiye’nin en yüksek (3.400 metre) dağlık bölgelerinden biri olan park, etkileyici doğal güzellikleri, buzulları ve zengin biyolojik çeşitliliğiyle bilinir. Hakkari’nin Merkez, Şemdinli ve Yüksekova ilçelerinde yer alır. Dağcılık, trekking ve doğa yürüyüşleri için popüler bir destinasyondur.
3. Kayme Sarayı
Kayme Sarayı, Nehri’deki eski yerleşimlerin kuzey tarafında, günümüzdeki köy evlerinin batısında bulunur. İki katlı olarak inşa edilmiş olan saray, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir alana yayılır. Yapının kuzey cephesinde, giriş kapısının sağ ve sol köşelerinde birer kitabe bulunmaktadır.
4. Zeynel Bey Medresesi
Zeynel Bey Medresesi, Hakkari İli Merkez İlçesi, Biçer Mahallesi, 273 ada, 102 nolu parselde yer alır ve Osmanlı Maliye Hazinesi’ne aittir. 16. yüzyıl Osmanlı dönemine ait bu medrese, 2005 ve 2006 yıllarında yapılan kazı ve temizlik çalışmaları sonucunda tamamen ortaya çıkarılmıştır.
5. Meydan Medresesi
Meydan Medresesi, Hakkari Merkez Biçer Mahallesi’nde bulunur. Giriş kapısı üzerindeki kitabe, medresenin Hicri 1112 (Miladi 1700-1701) tarihinde inşa edildiğini belirtir. Osmanlı döneminden kalma, Hakkari Merkez’deki en önemli anıtsal yapılardan biridir. Medrese, avlulu, iki katlı ve iki kanatlı bir plana sahiptir.
6. Sümbül Dağı
Sümbül Dağı, Hakkari ilinde yer alan ve bölgenin en yüksek zirvelerinden biri olarak bilinen etkileyici bir dağdır. Yüksekliği 3.467 metre olan Sümbül Dağı, zorlu doğası ve muhteşem manzaraları ile doğa sporları ve dağcılık tutkunları için popüler bir destinasyondur. Dağ, özellikle yaz aylarında tırmanışlar için tercih edilse de, kışın karla kaplı zirvesi ayrı bir güzellik sunar.
7. Kelat Sarayı
Şemdinli’ye 17 km uzaklıktaki eski ilçe merkezinin güneybatısında, dere kenarında kurulmuş olan saray, büyük ölçüde yıkılmıştır. Halen ayakta kalan iki kemer ve bir duvar bulunmaktadır. Yapı, kuzey-güney doğrultusunda, dikdörtgen planlı ve üç katlıdır. Yapının kesin tarihini belirten bir kitabe veya yazılı belge mevcut değildir.
8. Berçelan Yaylası
Berçelan Yaylası, dağcılık, kayakçılık ve doğa yürüyüşü için uygun bir alandır ve zengin bir floraya sahiptir. Hakkari şehir merkezinin kuzeyinde, 18 kilometre uzaklıkta bulunan yayla, yöre halkının yaz aylarında hayvanlarını otlatmak ve ürünlerini değerlendirmek amacıyla göç ettikleri geleneksel kara çadırlarıyla yaşadıkları bir yerdir.
9. Mergabütan Kayak Merkezi
Mergabütan Kayak Merkezi, 2700 metre rakımda bulunur ve Nisan ayı sonuna kadar hizmet verir. Tesislerde 900 metre uzunluğunda bir teleski ve 3 katlı bir dağ evi bulunmaktadır. Yılın en az altı ayında kayak yapılabilen Hakkâri, Türkiye’de kayak sezonunu en erken açıp en son kapatan iller arasında yer alır.
10. Uludoruk Buzulu
Uludoruk Buzulu, diğer adlarıyla İzbırak, Gelyasin, Hakkâri ili sınırlarında Buzul Dağı’nda, Reşko Tepesi üzerinde yer alır. Alanı 8 km² ve uzunluğu 4 km olan buzul, Türkiye’nin en büyük vadi buzuludur.
11. Mar Şalita Manastırı
Kırıkdağ Vadisi’nin batı yamacında, oldukça yüksek bir mevkide yer alan manastır, anayoldan 6 km uzaklıktaki stabilize bir yol ve ardından Dikmen Mahallesi’nden geçen bir patika yol ile ulaşılabilir. Yöre halkı bu yapıyı, Dera Çiya (Dağ Kilisesi) ve Dera Keriser (Beyaz Kilise) olarak adlandırmaktadır.
12. Koçanis Kilisesi
Koçanis Kilisesi, Hakkâri merkeze 18 km uzaklıktaki Konak (Koçanis) köyünde, geniş düzlüklerin ve kayalıkların bulunduğu bir vadide yer alır. Kilisenin dış cephesi, kuzey bölgesi hariç, tamamen düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir.
13. Mar Abdişo Manastırı
Mar Abdişo Manastırı, Oğul Vadisi’nin orta kesiminde bulunan manastır, ulaşılması zor, sarp ve dik kayalıkların önünde konumlanmıştır. Manastıra, toprak yoldan kuzeye doğru yaklaşık iki saatlik bir yaya tırmanışı ile ulaşılabilir. Topografik olarak vadinin güneyine bakan manastır, dik ve sarp kayalıklardan yararlanılarak, doğal kaya girintileri kullanılarak inşa edilmiştir.
14. Emir Şaban Camii
Emir Şaban Camii, Çukurca İlçe merkezinde, hükümet konağının kuzeydoğusunda bulunan bir camidir ve medrese üniteleri ile birlikte bir kompleks yapı oluşturur. Yapının dış ölçüleri 22.70 m x 19.50 m olup, kareye yakın dikdörtgen bir planlamaya sahiptir. Camii, enine uzanan dört sahından oluşur. Yapının kuzeydoğusuna bir gasilhane eklenmiştir. Tarihinin kesin olarak belirlenmesini sağlayacak herhangi bir yazıt veya belge bulunmamaktadır, bu yüzden caminin kesin tarihi bilinmemektedir.
15. Pir Gevher Camii
Pir Gevher Camii, Sinan Vadisi’nin güneyinde, kayalıklar üzerine kuruludur ve kuzey tarafı uçurumla sınırlıdır. Güney ve doğu tarafında büyük ölçüde yıkılmış mahalle evleri bulunur. Camide tarihleme veya süslemeye dair herhangi bir kitabe ya da dekoratif unsur mevcut değildir. Kireç harçlı moloz taşlardan yapılan caminin, 18-19. yüzyıldan kalmış olabileceği izlenimini vermektedir. Bu durum, yapının tarihi hakkında yalnızca tahminlerde bulunabilmesine neden olmaktadır.
16. Şeyh Ali Camii
Şeyh Ali Camii, Hakkâri merkeze bağlı Üzümcü Köyü’nde yer alır ve merkeze 25 km uzaklıktadır. Köye, Çukurca-Hakkâri karayolundan 1 km’lik stabilize bir yol ile ulaşılır. Cami, batıdan doğuya doğru eğim yapan bir araziye inşa edilmiştir. Yapının üç katlı olduğu ve her katın farklı fonksiyonlar içerdiği anlaşılmaktadır. Bu katlar, caminin çeşitli kullanım amaçlarına hizmet etmek üzere tasarlanmıştır.
17. Kaval Şelalesi
Kaval Şelalesi, Hakkari’nin Kato Dağı eteklerindeki Kaval Köyü’nde bulunan Kaval Şelalesi, yörede “saklı cennet” olarak adlandırılır. Bu etkileyici şelale, doğal güzellikleri ve huzur veren ortamıyla, bölgenin en özel noktalarından biridir.
18. Hızır Peygamber Camii
Hızır Peygamber Camii, Hakkari’nin Kazan Vadisi’nde, Kazan Köyü’ne bağlı Benekli (Sifsidan) mezrasında yer alır. Cami, vadinin güney tarafında, üç yönden yüksek ve sarp kayalık dağlarla çevrili bir çanak içerisinde yer alan düzlük bir arazi üzerine kurulmuştur.
19. Süleyman Peygamber Camii
Süleyman Peygamber Camii, Hakkari’nin Cevizli Vadisi’nde, Kayalık Köyü’ne bağlı Meşeli mezrasında yer alır. Meşeli, vadinin kuzeybatısında, derenin doğusunda kurulmuş, çevresi dağlarla kaplı bir yerleşimdir. Günümüzde buraya ulaşım zor olup, araç yolu bulunmamaktadır. Ziyaretçiler, Kazan Vadisi’nden Cevizli’ye devam eden stabilize yolun, Cevizli ve Meşeli derelerinin birleştiği noktadan kuzeye uzanan patika yol üzerinden, yaya olarak köye ulaşabilmektedir.
20. Ava Ore Şelalesi
Ava Ore Şelalesi, Hakkari şehir merkezine 15 kilometre uzaklıkta bulunan Ava Ore Şelalesi, manzarası ve etkileyici güzelliği ile ziyaretçilerini büyüler. Bu şelale, bölgenin doğal zenginliklerini gözler önüne seren ve doğa severler için cazip bir nokta olan önemli bir doğal oluşumdur.
