Kahramanmaraş Kalesi, farklı medeniyetler döneminde restore edilerek günümüze ulaşmıştır. Germanicia Antik Kenti ise taban mozaikleriyle dikkat çeken bir Geç Roma dönemi yerleşimidir. Maraş Ulu Camii, Dulkadiroğlu Beyliği’nin özgün bir eseri olarak şehir meydanında yer alır. Eshab-ı Kehf Külliyesi, hem Hristiyan hem de Müslümanlar için kutsal kabul edilen bir mağara üzerine kurulmuştur.
Abdulhamithan Camii, Osmanlı mimarisi ile dikkat çekerken, Mahmut Arif Paşa Konağı Etnografya Müzesi ise zengin kültürel miras sergiler. Taş Han ve Kâtip Han, ticaret geçmişini yansıtırken, Hatuniye Camii mimari güzelliğiyle öne çıkar. Geleneksel Maraş Konakları ve Döngel Mağarası doğa ve tarih meraklılarına hitap eder. Ekinözü İçmeleri ise doğal şifalı su kaynaklarıyla ünlüdür.
1. Kahramanmaraş Kalesi
Kahramanmaraş Kalesi, Onikişubat şehir merkezinde, güneyi yüksek ve sivri, kuzeyi ise meyilli bir tepe üzerinde yer alır. Geç Hititler Dönemi’ne ait bu kale, Asur, Med, Pers, Kapadokya Krallığı, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde çeşitli tamir ve ilavelerle günümüze ulaşmıştır.
Kare planlı burçların dış duvarları kesme taş, iç duvarları ise moloz taştır. Ortalama 1,70 metre kalınlığında surlarla çevrilidir. Evliya Çelebi’nin 17. yüzyılda bahsettiği Maraş Aslanı gibi pek çok tarihi eser barındırır. Şehir ve tarih açısından önemli bir yapıdadır.
2. Germanicia Antik Kenti
Germanicia Antik Kenti, Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesinde yer alır ve Geç Roma dönemine (MS 4-5. yüzyıl) tarihlenir. Yaklaşık 1500 yıl toprağın altında kalmış bu antik kent, taban mozaikleri ile dikkat çeker.
Mozaikler, dönemin günlük yaşamını yansıtan detaylar sunar ve işçilik ile malzeme çeşitliliği açısından öne çıkar. Emsallerinden farklı özellikler gösteren mozaikler, ziyaretçilere tarihi bir yolculuk yapma fırsatı sunar.
3. Maraş Ulu Camii (Cami-i Kebir)
Maraş Ulu Camii (Cami-i Kebir), şehrin en eski tarihi yapılarından biridir ve özgün bir Dulkadiroğlu Beyliği eseridir. Farklı inşa tarihlerine dair bilgiler olsa da, Dulkadirli Beyi Alaüddevle tarafından 1501 yılında yaptırılan onarım, caminin inşa tarihi olarak kabul edilir.
Onikişubat şehir meydanında, Kahramanmaraş Kalesi’nin güney tarafında yer alan cami, Memlük ve Selçuklu etkilerini taşır. Köşk Minaresi ve Mukarnas Kavsaralı Taç Kapısı, yapıya özgünlük katarak görenleri hayran bırakır.
4. Eshab-ı Kehf Külliyesi
Eshab-ı Kehf Külliyesi, Afşin ilçesinde Hristiyanlık döneminde Eshab-ı Kehf ya da Yedi Uyurlar olarak bilinen olayın geçtiği mağarayı kapsar. Afşin’de yer alan bu mağara, Roma döneminde Hristiyanlığın kabulünden sonra önemli bir dini merkez haline gelmiştir.
Bizans döneminde mağaranın üzerine bir kilise inşa edilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de Kehf Suresi’nde bahsedilen olaylardan dolayı Müslümanlar tarafından da kutsal kabul edilen bu külliye, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yeniden düzenlenmiştir.
5. Abdulhamithan Camii
Abdulhamithan Camii, Onikişubat ilçesinde Osmanlı Devleti’nin 34. padişahı Sultan II. Abdülhamid Han’a ithafen inşa edilmiştir. Şehre hâkim bir tepede, adeta bir kuş yuvasını andıran konumu ve anıtsal mimarisi ile ülkemizin 4. büyük camisi arasında yer alır.
Geniş ibadet mekânı, plan düzeni ve dört minaresi ile İstanbul’daki Selâtin camilerini andırır. Her minaresinde üç şerefe bulunan cami, görkemli ve etkileyici bir yapıdır.
6. Mahmut Arif Paşa Konağı Etnografya Müzesi
Mahmut Arif Paşa Konağı Etnografya Müzesi, Onikişubat ilçesinde Mahmut Arif Paşa Konağı, Kahramanmaraş’ta yer alan bir etnografya müzesidir. 1904 yılında Maraşlı mutasarrıf (sancak yöneticisi) Mahmut Arif Paşa tarafından yaptırılmıştır ve Cumhuriyet dönemi boyunca Valilik binası olarak da kullanılmıştır.
Etnografya müzesi olarak düzenlenen bu konak, Türk konut mimarisinde “orta sofalı” olarak bilinen plan şemasına sahiptir. Ayrıca, Maraş Kültür Evi olarak da bilinen bu yapı, zengin kültürel ve tarihsel bir mirası sergiler.
7. Taş Han
Taş Han, Dulkadiroğlu ilçesinde Maraş’ın tarihi ticaret bölgesinde yer alan ve yolcu hanı olarak inşa edilmiş bir yapıdır. Alt katı ahır, depo ve servis alanları olarak kullanılmış, üst kat ise yolcuların konaklaması amacıyla tasarlanmıştır. 16. yüzyıla tarihlenen bu yapı, günümüzde farklı işlevlerde kullanılmakta olup, alt ve üst kat odaları iş yeri ve depo olarak hizmet vermektedir.
8. Kâtip Han
Kâtip Han, Dulkadiroğlu’nda geniş bir avluya sahip ön kısmı ve arkasında farklı malzeme ve mimari özelliklere sahip iki yapıdan oluşur. Arşiv kayıtlarına göre doğu bölümdeki yapı, Dulkadirli Beyliği dönemine aitken, batı taraftaki bina 18. yüzyılın sonlarına tarihlenir.
2012 yılında gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla atıl durumdan kurtarılan Kâtip Han, şu anda Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olup, halka açık bir kahvaltı evi ve kahve evi olarak hizmet vermektedir.
9. Hatuniye Camii (Şems Hatun Camii)
Hatuniye Camii (Şems Hatun Camii), Dulkadiroğlu tarihi Kurtuluş Mahallesi’nde bulunur. Dulkadirli Beyi Alaüddevle’nin eşi Şems Hatun adına 1510 yılında inşa edilmiştir. Yapının örtüsü ahşap sistem üzerine kiremitle kaplanmış olup, duvarlarında düzgün kesme taş işçiliği görülür.
Camii, 21 metre yüksekliğindeki Köşk Minaresi ile özgün bir duruş ve ihtişamlı bir görünüm kazanır. İç mekânda, Şems Hatun’un türbesi de yer alır.
10. Geleneksel Tarihi Maraş Konakları
Geleneksel Tarihi Maraş Konakları, Türk-Sivil Mimarisinin önemli örneklerindendir. Enikli/Kuzulu Kapısı, geniş avlusu, yüksek duvarları, süslü çeşmeleri, cumbalı cepheleri ve bağdadi duvar örgüleri ile yöreye özgü karakteristik özellikleri taşır.
Bu konaklar, sivil mimarinin nadide örnekleri olarak öne çıkar. Dedeoğlu Konakları, Kocabaşlar Konağı, Mahmut Arif Paşa Konağı, Deli Gönül Konağı ve diğer birçok konak, ziyaretçilerini tarihî ve kültürel bir deneyim için ağırlamaktadır.
11. Döngel Mağarası
Döngel Mağarası, Onikişubat Kahramanmaraş-Kayseri karayolunun 50. kilometresinde yer alır ve araba ile 50 dakikada ulaşılabilir. Üst üste ve birbirine bağlı üç mağaradan oluşan bu bölge, Kahramanmaraş’ın en önemli mağaralarından biridir.
İlk yerleşimin İ.Ö. 40.000-10.000 Paleolitik Dönem’de başladığı mağaranın yüksekliği tabandan tavana kadar 102 metredir. Mağaranın etekleri ceviz ve çınar ağaçları ile kaplı olup, yemyeşil bir dinlenme ve piknik alanı sunar.
12. Ekinözü İçmeleri
Ekinözü İçmeleri, Ekinözü İlçesi’nde bulunan içmeler, doğal mineraller açısından zengin su kaynakları ile ünlüdür. Bu içmeler, özellikle şifa arayanlar için önemli bir ziyaret noktasıdır. Üç ana içme noktası bulunur: Yukarı İçme, Orta İçme ve Aşağı İçme. Bu içmelerden en çok bilinenleri arasında Orta İçme, çamur banyosu yapma imkanı sunmasıyla öne çıkar.
İçmelerin mineral açısından zengin olan suyu, birçok hastalığa iyi geldiği rivayet edilir ve bu yüzden her yıl binlerce ziyaretçi çare arayışında burayı tercih eder. Ekinözü içmeleri, hem sağlık hem de doğanın huzurunu arayanlar için ideal bir destinasyon sunar.
13. Dedeoğlu Konağı
Dedeoğlu Konağı, Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu İlçesi Kurtuluş Mahallesi’nde yer alan Dedeoğlu Konağı, kentin tarihî dokusunu oluşturan önemli bir sivil mimarlık örneğidir. Yapının kesin yapım yılına dair bir kitabe bulunmamakla birlikte, mimari özellikleri, yapı malzemeleri ve yapım tekniğinden 1900’lü yıllara tarihlendiği anlaşılmaktadır.
Üç katlı olan bu konak, Osmanlı geleneksel konut mimarisinin tipik özelliklerini yansıtır; dış sofalı, köşklü ve eyvanlı plan tipine sahiptir. Geçmişte, çevresindeki yapılaşmanın merkezi bir unsuru olan Dedeoğlu Konağı, zamanla mülkiyetlere ayrılmıştır. Konak, hem estetik hem de tarihî açıdan önemli bir yapıdır ve Osmanlı mimarisinin izlerini günümüze taşır.
14. Yedikuyular Kayak Merkezi
Kahramanmaraş ili Dulkadiroğlu ilçesi Yedikuyular mevkisinde bulunan Yedikuyular Kayak Merkezi, şehir merkezine sadece 15 dakika (20 km) uzaklıktadır. Kış sporları tutkunları için ideal bir destinasyon olan bu merkez, kayak, kızak, snowboard, doğa yürüyüşü ve kar motorları bulunmaktadır.
Ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla merkezde restoran, kafe ve sosyal tesisler bulunmaktadır.
15. Başkonuş Yaylası
Başkonuş Yaylası, Onikişubat ilçesinde yer almaktadır. Endemik bitkiler ve göçmen kuşlar açısından zengin bir doğa harikasıdır. Yayla, sümbül ve salep gibi nadir bitkileri barındırır ve göçmen kuşlar için önemli bir uğrak noktasıdır.
Yaylanın çevresinde köknar, sedir, meşe ve ardıç ağaçlarından oluşan bir orman bulunur. Bu orman, rengarenk çiçekler ve endemik bitkilerle doğal güzelliğini korurken, geyiklere ve kuşlara da ev sahipliği yapar.
Konaklama alanının rakımı yaklaşık 1.325 metre olup, temiz hava ve yüksek oksijen seviyesi sağlıklı bir ortam sunar. Başkonuş Yaylası, yaz ve kış aylarında sunduğu farklı güzellikler ile sizleri bekliyor.
16. Yavşan Yaylası Tabiat Parkı
Yavşan Yaylası Tabiat Parkı, Onikşubat ilçesinde yer alan, yayla özelliği taşıyan bir alandır. Mevsimsel olarak yaylacılık faaliyetlerine olanak tanır ve yöre halkı, şifalı sularını hasta insanların sağlık bulması için kullanmaktadır. Parkta, ziyaretçilerin rahatlığı için iki adet otopark, tuvalet, piknik üniteleri ve bulaşık yıkama alanları bulunmaktadır.
17. Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi
Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi, Dulkadiroğlu ilçesinde uluslararası düzeyde bir müze olarak tasarımı ve görsel özeniyle dikkat çeker. Eski Amerikan Koleji olarak bilinen bina, 1882 yılında inşa edilmiştir ve orijinalliğini büyük ölçüde koruyarak günümüze ulaşmıştır. Bu tarihi yapı, hem mimari hem de kültürel açıdan zengin bir deneyim sunar, edebiyat ve tarih tutkunlarına unutulmaz bir ziyaret fırsatı sağlar.
Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi, Kahramanmaraş’ın “Şiirin ve Edebiyatın Başkenti” unvanını somutlaşan mekandır. Şiirin aşkla yoğrulduğu şehirde, söz ustası yazarlar ve şairlerin eserlerinin sergilenmektedir.
18. Kapıçam Tabiat Parkı
Kahramanmaraş Dulkadiroğlu ilçesindedir. Kahramanmaraş’a sadece 5 km uzaklıkta Kapıçam Tabiat Parkı, 183 hektarlık geniş bir alanı kaplamaktadır. Park, doğa severler için çeşitli olanaklar sunar. İçinde bulunan Botanik Bahçesi, 5 hektarlık bir alanı kapsar ve 425 nadir, endemik, otsu ve odunsu bitki türünü barındırır.
Botanik Bahçesi’nde ayrıca 3 adet suni gölet bulunur, bu da ziyaretçilere huzur dolu bir ortam sunar. Kapıçam Tabiat Parkı’nda ekstrem sporlar, oyun alanları ve eğlence merkezleri gibi çeşitli aktiviteler de mevcuttur.
19. Yeşilgöz
Yeşilgöz, Onikşubat İlçesi buz gibi suyu ve muazzam manzarasıyla doğal güzelliklerin arasında adeta bir cennettir. Çınar ağaçları ve salkım söğütlerin su kenarındaki görüntüsü, ziyaretçilere huzur ve dinginlik sunar. Kahramanmaraş il merkezinden Yeşilgöz’e ulaşım, Şehirlerarası Otobüs Terminali’nden Göksun ilçesi güzergahına giden transitlerle sağlanabilir.
20. Kocabaş Konağı (Maraş Kültür Evi)
Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu Kayabaşı Mahallesi’nde yer alan Kocabaş Konağı, 100 yılı aşkın bir geçmişe sahip tarihi konaklardan biridir. 2010 yılında kapsamlı bir restorasyon sürecinden geçerek Maraş Kültür Evi olarak turizme kazandırılmıştır.
Konak, düzgün olmayan çokgen planlı bir avlunun üzerine inşa edilmiş olup, bodrum katının üzerinde iki katlıdır. Çevre duvarı moloz taşlarla örülmüş, avlunun ortasında ise sonradan eklenmiş sekizgen planlı bir havuz bulunmaktadır.
Kahramanmaraş Şehir Rehberi