Zağnos Paşa Camii, Şeyhlütfullah Camii ve Kayabey Camii gibi yapılar çeşitli dönemlerde inşa edilmiş ve yenilenmiştir. Zağnos Paşa’nın yaptırdığı külliyeden sadece hamam günümüze ulaşmıştır. Yeşilli Camii, yeşil renkte boyandığından bu isimle bilinir.
Eski Camii ise Yıldırım Beyazıd dönemine dayanır. 1897 depreminden sonra birçoğu Sultan II. Abdülhamit döneminde yeniden inşa edilmiştir. Karesi tarihi camileri – en popüler 7 cami:
1. Zağnos Paşa Camii
Zağnos Paşa Camii, Balıkesir'in Karesi ilçesinde, Mustafa Fakıh Mahallesi'nde, çarşı içinde bulunan bir Osmanlı dönemi yapısıdır. Cami, türbe ve hamamdan oluşan bir külliye olarak tasarlanmıştır. 1461 yılında, Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa tarafından yaptırılan bu külliyeden yalnızca hamam orijinal haliyle günümüze ulaşmıştır.
1897 yılında cami ve türbe yıkılmış, 1908'de Balıkesir Mutasarrıfı Ömer Ali Bey tarafından yeniden inşa edilmiştir. Karesi'nin en büyük camisi olan bu yapı kare planlıdır ve düzgün yontulmuş kesme taşlarla yapılmıştır. Ortada dört ayak üzerine oturan merkezi bir kubbe, etrafında dört köşe kubbesi ve aralarında yarım daire tonozlarla desteklenmiştir. Caminin son cemaat yeri bulunmamaktadır.
2. Yeşilli Camii
Yeşilli Camii, Balıkesir'in Eski Kuyumcular Mahallesi'nde yer almaktadır. Caminin kim tarafından yaptırıldığı bilinmemekle birlikte, cami üzerindeki yazıtta, Külahçızade Hacı Mustafa Efendi tarafından 1786 yılında onarıldığı belirtilmektedir.
Dikdörtgen planlı ve ahşap çatılı küçük bir yapı olan cami, yeşil renge boyanmış olduğundan halk arasında “Yeşilli Camii” adıyla bilinir. Zeminden biraz yüksekte bulunan caminin çift kanatlı bir son cemaat yeri vardır. Buradaki bir merdivenle üst kattaki kadınlar mahfiline çıkılır. İbadet yeri sade bir tasarıma sahip olup, mihrabın iki yanında kaideleri duvara gömülü üçer sütun bulunmaktadır.
3. Karaoğlan Camii
Karaoğlan Camii, Balıkesir'de Karaoğlan Caddesi ile Sancar Sokak'ın köşesinde yer alır. Kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, kapısı üzerindeki levhadan 1325 (1909-1910) yılında bir yenileme yapıldığı anlaşılmaktadır. Caminin, Rumeli fatihi Süleyman Gazi ile birlikte Rumeli’ye geçen erlerden biri olan Karaoğlan tarafından yaptırıldığı rivayet edilir.
1897 depreminde yıkılan cami, Sultan II. Abdülhamit döneminde yeniden inşa edilmiştir. Cami, kaba yontma taş ve tuğla malzemelerle inşa edilmiştir; köşelerde ise yer yer büyük blok taşlar kullanılmıştır. Bu özellikleri, camiye hem dayanıklılık hem de sağlam bir görünüm kazandırmaktadır.
4. Karesi İbrahim Bey Camii
Karesi İbrahim Bey Camii, Balıkesir'in Hisariçi Mahallesi'nde, çarşı içinde Alaca Sokak başında yer alır. Caminin kapısında bulunan levhaya göre, yapı başlangıçta Zağnos Paşa’nın oğullarından Mehmet Bey tarafından yaptırılmıştır. Ancak harap hale gelmesi üzerine, Yahşi Beyoğlu İbrahim Bey tarafından yeniden inşa ettirilmiştir.
Hafif eğimli bir arazi üzerine konumlanmış olan caminin duvarları kesme taşlarla örülmüş olup, büyük ölçüde sıvanmıştır. Giriş, doğu cephesinin kuzeyinde yer alan, kilit taşı yaprak motifli bezemeye sahip kemerli kapıdan sağlanır. Bu özgün detaylar caminin tarihi dokusunu yansıtır.
5. Şeyhlütfullah Camii
Şeyhlütfullah Camii, Balıkesir'in Lütfullah Mahallesi'nde yer almaktadır. 1429 yılında inşa edilmiş olan caminin, 16. yüzyılda Hacı Bayram-ı Veli’nin yakın dostlarından Şeyh Lütfullah tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Ancak cami, orijinal haliyle günümüze ulaşamamış ve 1907 yılında yeniden yapılmıştır.
Dikdörtgen planlı ve kesme taş ile inşa edilmiş olan camiye, üç basamaklı bir merdivenle son cemaat yerine çıkılarak girilir. Kadınlar mahfili son cemaat yerinin üst kısmında yer aldığı için cami dıştan iki katlı bir görünüme sahiptir. İbadet alanı düz ahşap bir çatı ile örtülmüş olup, mihrap duvarında dört, diğer duvarlarda ise üçer pencere yer almaktadır.
6. Eski Camii (Yıldırım Camii)
Eski Camii ya da Yıldırım Camii, Balıkesir'in Karesi ilçesindeki Yıldırım Mahallesi’nde, Karesi’nin en eski Osmanlı yapıtı olarak bilinir. Yapım kitabesi bulunmasa da, çeşitli kaynaklar ve vakfiyesinden 1388 yılında Yıldırım Beyazıd tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Büyük bir avlu içerisinde medrese ve imaret ile birlikte bir külliye olarak inşa edilmiştir. Cami, 1818 yılında ve 1897 depreminden sonra onarım görmüştür.
Caminin iç mekânı dikdörtgen planlıdır ve beşer sütundan oluşan iki sütun dizisiyle üç nefe ayrılmıştır. Bu devşirme sütunlar, kaidesiz olarak yerleştirilmiş olup başlıkları da devşirme malzemedendir. Sütunların altısı Bizans, üçü Osmanlı üslubunda, biri ise eski bir kaide biçimindedir. Camide, çevredeki yıkıntılardan toplanan devşirme mimari parçalar kullanılmıştır.
7. Kayabey Camii
Kayabey Camii, Balıkesir'in Hacı Umur Bey Mahallesi'nde bulunmaktadır. Cami, Candaroğulları Beyliği'nin Çankırı kolu beyi Kayabey tarafından inşa ettirilmiştir. Yapının üzerindeki Türkçe levhada 1455 tarihi yazılıdır, bu da caminin inşa tarihini işaret etmektedir.