Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Buruciye Medresesi, Sivas Çifte Minareli Medrese gibi Selçuklu dönemine ait eserler mimari ve tarihi değer taşır. Doğal güzellikler arasında Sızır Şelalesi, Şuğul Vadisi, Hafik Gölü ve Dipsizgöl Şelalesi bulunur.
Yıldız Dağı Kayak Merkezi ve kaplıcaları, doğa sporları ve sağlık turizmi için popülerdir.
1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, 13. yüzyılda Mengücekoğulları döneminde inşa edilmiş önemli bir İslam mimarisi eseridir. Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından 1228-1229 yıllarında yaptırılan bu yapı, iki kubbeli türbeye sahip bir cami ve ona bitişik bir hastaneden oluşmaktadır.
Mimari özellikleri ve Anadolu geleneksel taş işçiliği ile dikkat çeken bu yapılar, 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
Divriği, tarihsel ve kültürel zenginliği ile önemli bir yerleşim alanı olmuştur. Yapının detayları arasında, taş işçiliği ile oluşturulmuş zarif süslemeler ve mimari öğeler yer almaktadır.
2. Buruciye Medresesi
Buruciye Medresesi, Sivas’ın tarihi kent merkezinde bulunan önemli bir yapı olup, 1271 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı III. Gıyâseddin Keyhusrev döneminde Muzaffer Bey tarafından yaptırılmıştır. Başlangıçta ilmiyye çalışmaları için inşa edilen medrese, pozitif bilimlerin öğretildiği bir merkez olarak uzun süre hizmet vermiştir.
Yapı, kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip olup, dört eyvanlı ve avlulu olarak tasarlanmıştır. Kesme taştan yapılan medresenin revaklı avlusu, beşik tonozla örtülü medrese hücrelerine açılmaktadır. Giriş eyvanının solundaki türbede, Muzaffer Burûcerdî ve çocuklarının sandukaları bulunmaktadır.
3. Sivas Çifte Minareli Medrese
Sivas Çifte Minareli Medrese, Sivas’ın Tarihi Kent Meydanı’nda yer alan önemli bir yapıdır. 1271 yılında Vezir Sahip Şemseddin Muhammed Cüveynî tarafından inşa edilmiştir. Selçuklu döneminin en anıtsal yapılarından biri olmasına rağmen, tarih boyunca büyük tahribat ve yıkıma uğramıştır; günümüzde sadece doğu cephesi ayakta kalmıştır.
Yapı, iki katlı, dört eyvanlı ve açık avlulu bir tasarıma sahiptir. Medresenin doğu cephesi, büyük boyutları ve çifte minaresi ile dikkat çekmektedir. Taç kapı, dönemin bezeme sanatının bir örneği olarak, geometrik ve bitkisel süslemelerle bezenmiştir. Minarelerdeki tuğla ve sırlı tuğla örgü süslemeleri, Selçuklu mimarisinin estetik anlayışını yansıtır.
4. Sivas Kalesi
Sivas Kalesi, şehrin merkezinde önemli bir tarihi yapıdır ve kent gelişiminde merkezi bir rol oynamıştır. 1946 yılında gerçekleştirdiği kazılar, kalenin M.Ö. II. bin başlarından itibaren iskân edildiğini ortaya koymuştur.
Selçuklu Sultanı Alaattin Keykubat, Moğol tehdidine karşı Sivas surlarını onarıp güçlendirmiştir. Bu onarım, 1243 yılında Selçuklu ve Moğol orduları arasındaki Kösedağ Savaşı öncesinde yapılmış ve bu durumu anlatan bir kale kitabesi günümüzde Sivas Müzesi’nde sergilenmektedir. Kale, kenti tamamen kuşatan dış surlar ile çevrilidir ve bu surların beş veya yedi kapısı bulunmaktadır.
5. Sızır Şelalesi
Sızır Şelalesi, Sivas’ın Gemerek ilçesine bağlı Sızır kasabasına 1 km mesafede, Çat Ormanları içinde yer alan ve Göksu Çayı üzerinde bulunan etkileyici bir doğal alan olarak dikkat çekmektedir. SİT alanı olarak koruma altına alınan bu şelale, hem doğal güzelliği hem de dinlenme imkânları ile ziyaretçiler için popüler bir mekandır.
Sızır Şelalesi, yemyeşil ormanlarla çevrili, gürül gürül akan suyu ile gerçek bir doğa harikasıdır. Doğanın sunduğu muhteşem manzaralarla dolu bu bölgede, yürüyüş yapmak ve doğanın tadını çıkarmak için ideal koşullar bulunmaktadır. Şelalenin beslenmesini sağlayan sular, yaklaşık 500 metre uzaklıkta kaynaklanmaktadır.
6. Sivas Eğri Köprü
Sivas Eğri Köprü, Sivas’ın tarihi yapılarından biri olup, eski dönemlerde Bağdat (İpek) Yolu üzerinde yer alıyordu. Bu köprü, Sivas-Malatya yolu ve Güneydoğu Anadolu’nun ulaşımında önemli bir rol oynamıştır.
Selçuklu dönemine ait olan köprü, 173 metre uzunluğundadır ve iki bölümden oluşmaktadır; bu bölümlerden biri 12 metre, diğeri ise 6 metre genişliğindedir.
7. Şuğul Vadisi
Şuğul Vadisi, Sivas’ın Gürün ilçesinde yer alan önemli bir doğal güzellik ve ziyaret noktasıdır. Son yıllarda yapılan geliştirmelerle, vadiye girişte bulunan yürüyüş yolunun kanyonun içine doğru uzatılması sağlanmış, böylece ziyaretçilerin doğal manzaraların tadını çıkarabilmesi kolaylaştırılmıştır. Vadi girişinde bir balık lokantası ve kır kahvesi bulunarak, misafirlere dinlenme ve yemek yeme imkanı sunulmuştur.
Vadide yapılan yürüyüşlerde, kayalıkların dikliği ve doğal şekilleri dikkat çekmektedir. Kanyon boyunca yer alan kaynayan sular, kış aylarında sarkıtlar haline gelmektedir. Irmağın berrak, mavi suyu ve içinde ışıldayan balıklar, vadiyi daha da etkileyici hale getirirken, yer yer görülen kavaklıklarda doğal olarak oluşmuş mağara ağızları da ilgi çekmektedir.
8. Yıldız Dağı Kayak Merkezi
Yıldız Dağı Kayak Merkezi, Sivas’ın kuzeyinde, 2,552 metre yüksekliğinde bir dağda yer almaktadır ve şehir merkezine 58 km uzaklıktadır. Gabro türü kayalardan oluşan bu kayak merkezi, 12-24 derece eğimi ile kayak için ideal coğrafik ve topoğrafik özelliklere sahiptir.
Yıldız Dağı, Türkiye’nin en genç, en güvenli ve en ekonomik kayak merkezi olarak öne çıkmaktadır. Tesis, 5 mekanik tesis ile birlikte 110 ve 90 yatak kapasiteli iki otel, buz parkı, çocuk oyun merkezi ve 5 günübirlik tesis gibi olanaklara sahiptir. Yapay kar üretimi, sağlık evi, teknik altyapı ve yönetim merkezi ile bungalov evler de bulunmaktadır.
9. Sıcak Çermik Kaplıcası
Sıcak Çermik Kaplıcası, Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde, Sivas-Ankara karayolu üzerinde yer almaktadır. Sivas il merkezine 35 km, Yıldızeli ilçesine ise 15 km mesafede konumlanmış olan bu kaplıca alanı, Sivas Havaalanı’na 22 km uzaklıktadır. Demiryolu ulaşımında, Sivas il merkezinde bulunan ve kaplıcaya 30 km mesafedeki tren istasyonu kullanılmaktadır. Sıcak Çermik Kaplıcaları, denizden 1,365 metre yükseklikte yer almaktadır.
Kaplıcanın su sıcaklığı 46-50 °C arasında değişmektedir ve sodyum, sülfat, hidrokarbonat, magnezyum ve karbonat bileşimlerinden oluşmaktadır. Sıcak Çermik suyu, başta romatizmal rahatsızlıklar olmak üzere birçok sağlık sorununa iyi geldiği bilinmektedir. Bel ve boyun fıtıkları, safra kesesi ve böbrek hastalıkları, kadın hastalıkları, stresle ilişkili semptomlar, mide ve bağırsak problemleri, saç dökülmesi gibi birçok rahatsızlığın tedavisinde yardımcı olabilmektedir.
Kaplıcanın zengin mineralli suyu, florür içeren kalsiyum, magnezyum, sodyum, sülfat ve hidrokarbonat bileşenleriyle doludur. Bu özellikleri sayesinde romatizma, sinir sistemi, solunum yolu, sindirim sistemi, metabolizma bozuklukları, böbrek ve idrar yolları, kan dolaşımı ve adale ağrıları gibi birçok sağlık sorununa olumlu etkiler sağladığı düşünülmektedir.
10. Hafik Gölü
Hafik Gölü, Sivas ilinin Hafik ilçesinin 3 km kuzeybatısında yer alan ve genellikle Büyük Göl olarak bilinen bir doğal oluşumdur. Karstik göl özelliği taşıyan bu göl, eriyebilen kayaçların bulunduğu bir alanda oluşmuştur. Bölgedeki birçok irili ufaklı gölden dolayı, Hafik Gölü’nün en büyük göl olmasından ötürü “Büyük Göl” ismiyle anılmaktadır.
Hafik Gölü, Sultanpınarı ve Kapaklı kaynaklarından beslenmektedir. Göl tabanında meydana gelen kaynamalar sayesinde su toplama olanağı da bulunmaktadır. Köy ırmağı olarak bilinen bir akarsu, göl suyunun Kızılırmak Nehri’ne bağlanmasını sağlamaktadır; bu nedenle Hafik Gölü, bir açık havza özelliği taşımaktadır.
11. Şifaiye Medresesi (Sivas Darüşşifası)
Şifaiye Medresesi (Sivas Darüşşifası), Selçuklu Dönemi’nin en önemli tıp medreselerinden biri olup, hem hastaların tedavi edildiği bir şifahane hem de tıp eğitimi verilen bir kurum olarak hizmet etmiştir. Anadolu’nun en büyük şifahanesi olan bu yapı, 1217-1218 yıllarında Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus tarafından yaptırılmıştır.
Medresenin görkemli taç kapısı, dört eyvanlı ve revaklı bir avluya açılmaktadır. Taç kapıdaki güneş ve ay sembolleri, ana eyvanda bulunan kadın ve erkek başı biçimindeki rölyefler, Selçuklu sanatının zenginliğini ve sembolizmini yansıtmaktadır. 1220 yılında I. İzzeddin Keykavus’un burada gömülmesiyle birlikte güney eyvanı türbeye dönüştürülmüştür.
12. Sarissa Antik Kenti
Sarissa Antik Kenti, Sivas’ın Altınyayla ilçesine bağlı Başören Köyü’nde yer alan ve Hititler dönemine ait önemli bir yerleşim merkezidir. Günümüzde Kuşaklı ören yeri olarak da bilinen Sarissa, M.Ö. 1400-1500 yıllarında büyük bir Hitit yerleşim merkeziydi. Sarissa, Hitit krallarının başkent Hattuşa’dan yaz aylarında gelerek konakladıkları bir yazlık başkent olarak da kullanılmıştır.
Antik kent, Hititlerin yazılı kültürünün önemli izlerini taşıyan buluntulara sahiptir. Türkiye’de tablet buluntusu veren beşinci şehir olarak kaydedilmiştir, bu da Hitit uygarlığına dair önemli bilgilerin elde edilmesine katkıda bulunmuştur.
13. Sivas Soğuk Çermik Kaplıcası
Sivas Soğuk Çermik Kaplıcası, Sivas şehir merkezine 18 km, Hafik ilçesine ise 15 km uzaklıkta, Sivas-Erzincan karayolu üzerinde yer almaktadır. Kaplıca alanı, denizden 1,410 metre yükseklikte konumlanmış olup, doğal kaynaklarıyla dikkat çekmektedir.
Ulaşım açısından oldukça elverişli bir konumda bulunan Soğuk Çermik, Sivas Havaalanı’na 43 km mesafededir; havaalanı ise Sivas şehir merkezine 25 km uzaklıktadır. Demiryolu ile ulaşımda ise kaplıca alanına 25 km uzaklıkta bulunan tren istasyonu kullanılabilmektedir. Sivas il merkezinden kaplıca alanına düzenli olarak toplu taşıma araçları ile ulaşım imkanı bulunmaktadır.
14. Dipsizgöl Şelalesi
Dipsizgöl Şelalesi, Sivas’ın Doğanşar ilçesinde, Sivas şehir merkezine 82 km, Doğanşar’a ise 16 km mesafede yer alan etkileyici bir doğal güzelliktir. Özellikle yaz aylarında yoğun bir ziyaretçi akınına uğrayan bu alan, hem serin sularıyla hem de çevresindeki yeşil doğasıyla doğaseverlerin ilgisini çekmektedir.
Şelale, Dipsiz Göl’den gelen suyun yaklaşık 50 metre yükseklikten dökülmesiyle oluşur ve bu dramatik su düşüşü, ziyaretçilere muazzam bir manzarası vardır. Kışın ise, soğuk havalarda meydana gelen donmalar sonucunda sarkıtlar oluşarak farklı bir görsel şölen oluşturur.
Dipsizgöl Şelalesi, çevresindeki yayla evleri, çeşmeler ve piknik alanları ile birlikte, doğal güzellikleri ile dinlenmek ve doğa yürüyüşleri yapmak isteyenler için ideal bir mekandır.
15. Kalkım Balıklı Kaplıca
Kalkım Balıklı Kaplıca, Sivas’ın Kangal ilçesine bağlı Çetinkaya Kasabası’nın yaklaşık 6 km güneyinde, Kalkım Köyü doğusundan geçen Kalkım Deresi vadisinde yer almaktadır. Bu kaplıca, Kalkım Deresi boyunca uzanan fay hattından kaynaklanan doğal sıcak su kaynaklarıyla beslenmektedir. Kaynakların çıkış noktalarında iki adet havuz oluşmuş ve bu havuzlarda Kangal Balıklı Kaplıca suyunda yaşayan balıklar da bulunmaktadır.
Kalkım Balıklı Kaplıca’nın su sıcaklığı 28.0-28.6 °C arasında değişirken, toplam debisi 35 L/s’dir. Bu kaplıca suyunun, cilt hastalıkları, özellikle sedef hastalığına iyi geldiği bilinmektedir. Kaplıcadan çıkan sıcak sular, iki ayrı noktadan yeryüzüne ulaşmaktadır.
16. Tödürge Gölü
Tödürge Gölü, Sivas’ın Zara ilçesinde yer alan hafif tuzlu bir göldür ve Yukarı Kızılırmak Havzası’nda konumlanmaktadır. Sivas-Erzurum karayolu üzerinde, Sivas’a 50 km mesafede, Hafik ve Zara ilçeleri arasında bulunan göl, aynı ismi taşıyan bir köye de oldukça yakındır. Tödürge ismi, eski Türk boylarından Dodurga’nın değiştirilmiş hali olarak bilinir.
Göl, Zara’ya 26 km uzaklıkta olup, çevresi yöre halkı tarafından sıkça ziyaret edilen bir mesire yeri olarak popülerdir. Göl etrafında dinlenme tesisleri bulunmaktadır ve kayıkla gezinti imkanı sunmaktadır. Dalış sporu için de imkanlar sağlanmıştır.
17. Eğriçimen Yaylası
Eğriçimen Yaylası, Sivas’ın Koyulhisar ilçesinde, ilçe merkezine 17 km mesafede yer alan muhteşem bir doğal alandır. Güneybatıdan kuzeybatıya uzanan bir vadi içinde, çam ormanlarıyla kaplı olan bu yayla, ziyaretçilerini büyüleyen bir güzelliğe sahiptir.
Yayla, Şaşalağan Boğazı ve Yedigözler’den beslenen çok sayıda su kaynağına ev sahipliği yapmaktadır. Bu su kaynakları birleşerek bir dere oluşturur ve bu dere, yayla içinde akarak doğal bir güzellik vardır. Eğriçimen Yaylası’nın adı, içinden akan derenin kıvrımlı yapısından gelmektedir.
18. Gürün Gökpınar Gölü
Gürün Gökpınar Gölü, Sivas’ın Gürün ilçesinde bulunan doğal bir güzellik olup, ilçe merkezine 10 km uzaklıkta yer almaktadır. Bu göl, tatlı, berrak ve temiz suyu ile dikkat çekmektedir; derinliği bazı bölgelerde 17-20 metreye ulaşmasına rağmen, gölde atılan küçük cisimlerin tabana kadar net bir şekilde izlenebilmesi, suyun ne kadar berrak olduğunu göstermektedir.
Gökpınar Gölü’nün en ilginç özelliklerinden biri, güneşin açısına göre renk tonlarının değişmesidir. Göl, mavi-gök rengi ile bu özelliği dolayısıyla anılmaktadır. Göl, yaslandığı kayaların dibinden ve yer yer tabandan kaynayan su kaynakları ile beslenmektedir. Gökpınar Gölü iki parçadan oluşmaktadır; bunlardan biri küçük göl olarak adlandırılan ve alabalık üretiminin yapıldığı bölgedir, diğeri ise turistik amaçlarla ziyaret edilen büyük göldür.
19. Sivas Paşa Fabrikası Mesire Alanı
Sivas şehir merkezine 7 km uzaklıkta bulunan Paşa Fabrikası Mesire Alanı, ağaçlık alanları ve akarsuyu ile doğa severler için ideal bir kaçış noktasıdır. 1960 yılında, bu mesire yerinde iki yapay göl oluşturulmuş ve bölge, doğa ile iç içe bir dinlenme alanı olarak geliştirilmiştir.
Zamanla yapılan düzenlemeler ve eklenen turistik tesislerle birlikte Paşa Fabrikası, şehrin önemli cazibe merkezlerinden biri haline gelmiştir.
20. Aşık Veysel Müzesi
Aşık Veysel Müzesi, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan Köyü’nde yer almaktadır ve Türk halk ozanı Âşık Veysel Şatıroğlu’nun anısına kurulmuştur. Aşık Veysel’in evi, Kültür Bakanlığı tarafından 1979 yılında kamulaştırılmış ve 1982 yılında müze olarak ziyarete açılmıştır.
Müze, Aşık Veysel’in yaşamına dair kişisel eşyaları, fotoğrafları, şiirleri ve onun hakkında yayımlanan eserleri sergilemektedir.
Sivas Şehir Rehberi