Sur Gezilecek Yerler

Sur Gezilecek Yerler

Diyarbakır, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Diyarbakır Surları, Çin Seddi’nden sonra dünyanın en uzun surlarıdır ve şehri koruyan önemli yapılar arasında yer alır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, farklı uygarlıklara ait 10.000’den fazla eseri sergileyerek bölgenin tarihini yansıtır.

Dicle Vadisi, doğa ile iç içe huzurlu bir alandır. Fiskaya Şelalesi, muazzam manzarasıyla ziyaretçilerini cezbetmektedir. Surp Giragos Kilisesi ve Meryem Ana Kilisesi gibi dini yapılar, bölgenin çok kültürlü yapısını gösterir. Keçi Burcu ve Mesudiye Medresesi ise tarihi ve mimari açıdan büyük öneme sahiptir.

2. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi

Diyarbakır Arkeoloji Müzesi - Sur Gezilecek Yerler
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi – Sur Gezilecek Yerler

Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, bölgenin tarihi mirasını yansıtan önemli bir kültürel yapıdır. Müzede, Hitit, Asur, Roma, Bizans, Artuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı gibi farklı uygarlıklara ait eserler sergilenmektedir. Neolitik döneme ait buluntular da müzede yer almaktadır. 10.000’in üzerinde arkeolojik ve etnografik eser, bölgenin zengin geçmişine ışık tutmaktadır. 1934 yılında kurulan müze, 1986 yılında modern müzecilik anlayışına uygun olarak yeni binasına taşınmıştır.

Müzenin koleksiyonu, yirmi altı farklı uygarlığa ait eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında Bizans lahitleri, Roma heykelleri, Asur çivi yazılı stelleri ve Urartu çömlekleri gibi önemli İslâm öncesi eserler öne çıkmaktadır. Grek, Roma ve Bizans sikkeleri de müzenin en ilgi çekici parçaları arasında yer alır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, bölgenin tarihine dair derin bir anlayış sunan zengin bir koleksiyona sahiptir.

3. Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı

Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı, Diyarbakır’ın doğal güzelliklerinden birini sunan önemli bir alandır. Bu bölge, temiz hava, yeşillikler ve Dicle Nehri’nin sakin akışıyla huzurlu bir ortamdır. Yürüyüş yapmak, piknik yapmak ya da sadece doğanın tadını çıkarmak için ideal bir yerdir.

Şehir hayatının gürültüsünden uzaklaşıp doğayla iç içe olma imkanı tanır. Ayrıca, bölgedeki düzenlemeler sayesinde ziyaretçiler konforlu bir şekilde vakit geçirebilir, çeşitli açık hava etkinlikleriyle doğanın tadını çıkarabilir. Dicle Vadisi, hem dinlenmek hem de doğa ile yeniden bağlantı kurmak isteyenler için ideal bir mekan olarak öne çıkar.

4. Fiskaya Şelalesi

Fiskaya Şelalesi
Fiskaya Şelalesi

Fiskaya Şelalesi, Hevsel Bahçeleri ve Dicle Nehri’nin muazzam manzarasıyla ziyaretçilerini büyüleyen harika bir doğal alanı temsil eder. Şelale, yamaçtan Dicle Nehri’ne doğru akan suyuyla özellikle yaz aylarında bölge halkının tercih ettiği serinleme noktalarından biridir.

Doğal güzelliklerinin yanı sıra, şelalenin üstünde bulunan cam teras, ziyaretçilere manzaranın keyfini çıkarma imkanı ile burayı popüler bir uğrak yeri haline getirir. Fiskaya Şelalesi, hem doğayla iç içe olabileceğiniz hem de muazzam bir manzara eşliğinde dinlenebileceğiniz mükemmel bir noktadır.

5. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri
Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, Diyarbakır’ın tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtan önemli bir bölgedir. Bu alan, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri olmak üzere iki ana bileşenden oluşmaktadır. Diyarbakır Kalesi, binlerce yıl boyunca farklı medeniyetler tarafından şekillendirilmiş ve özgünlüğünü koruyarak bugüne ulaşmıştır. Hem surları hem de burçları, hala orijinal halleriyle kültürel miras olarak önemini sürdürmektedir. Bu kale, 7 bin yıllık bir tarihsel geçmişiyle dünya tarihi için evrensel bir değer taşımaktadır.

Hevsel Bahçeleri ise, tarımsal ve kültürel anlamda büyük bir öneme sahiptir. 30’dan fazla uygarlığın izlerini taşıyan bu bölge, 8 bin yıldan fazla bir süredir bahçe olarak varlığını sürdürmektedir. Hem halkın günlük yaşamına katkı sağlayan hem de tarihi bir miras olarak öne çıkan bu bahçeler, kentin yaşam tarzını ve kültürünü şekillendiren önemli bir peyzaj alanıdır.

6. Surp Giragos Kilisesi

Surp Giragos Kilisesi
Surp Giragos Kilisesi

Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Diyarbakır’ın en önemli tarihi ve dini yapılarından biridir. Kitabelere göre, kilisenin inşasına 1515-1518 yılları arasında başlanmış olup, 1880 yılında büyük bir yangın sonucu tamamen yanmıştır. Ancak, 1883 yılında aynı yerde yeniden inşa edilmiştir. Kilise, Gotik tarzdaki 5 katlı çan kulesi ile dikkat çeker, fakat bu kule 1916 yılında yıktırılmıştır. Yapı, beş nefli ve beş apsisli olup, apsisin iki yanındaki vaftiz bölümleriyle oldukça büyük bir alan kaplamaktadır.

Surp Giragos Kilisesi, sadece dini bir yapı olmanın ötesinde, Diyarbakır’ın tarihi ve kültürel geçmişini yansıtan önemli bir simgedir. Yapısal özellikleri ve tarihi süreciyle, kentteki Ermeni kültürünün izlerini taşır ve bu yönüyle Diyarbakır’ın çok kültürlü yapısının önemli bir parçasıdır.

7. Hüsrev Paşa Hanı

Hüsrev Paşa Hanı
Hüsrev Paşa Hanı

Hüsrev Paşa Hanı, Diyarbakır’daki en önemli tarihi kervansaraylardan biridir ve 1527 yılında dönemin Diyarbakır Valisi Hüsrev Paşa tarafından inşa edilmiştir. Han, arkasındaki cami ve medrese ile birlikte yapılandırılmış olup, oldukça fazla odasıyla dikkat çeker. Evliya Çelebi’nin de bahsettiği üzere, han, Hicaz’a gidecek hacı adaylarına rehberlik eden delillerin (rehberlerin) konakladığı bir yer olarak bilinir. Han, Osmanlı hükümdarlarına bile ev sahipliği yapmıştır. 1603 tarihli bir vakfiyede, hanın Mardin Kapusu Menzil Han olarak geçtiği de belirtilmiştir.

Avlulu ve iki katlı olarak inşa edilen Hüsrev Paşa Hanı, geniş bir alanı kaplamakta olup, ortasında kareye yakın bir havuzlu avlu bulunur. Ana malzeme olarak siyah bazalt taş ve beyaz kalker taşı kullanılmıştır. Hanın caddeye bakan kısmında ahır bölümü yer alırken, yanlarda geometrik bordürler ve mukarnaslı nişlerle süslü kapıdan girilen ikinci katta han odaları sıralanır.

8. Meryem Ana Süryani Kilisesi

Meryem Ana Süryani Kilisesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinin en eski ve önemli dini yapılarından biridir ve 3. yüzyıldan kalma bir yapıdır. Zaman içinde birçok onarım geçiren kilise, Bizans dönemi özellikleriyle dikkat çeker. Özellikle Bizans dönemine ait mihrabı ve Roma tarzında olan kapısı, kilisenin tarihi ve mimari değerini artıran önemli unsurlardır. Kilisede, bazı azizlerin türbeleri de yer almaktadır, bu da yapıyı dini açıdan daha da önemli kılmaktadır.

Meryem Ana Kilisesi, Diyarbakır’ın en güzel Süryani Kadim Yakubi Mezhebi kilisesi olarak bilinir. Hem mimarisi hem de tarihiyle, bölgedeki Süryani kültürünün izlerini taşıyan bu kilise, Diyarbakır’ın çok kültürlü yapısını yansıtan önemli bir simgedir.

9. Mesudiye Medresesi

Mesudiye Medresesi, Diyarbakır’ın önemli tarihi yapılarından biridir ve Ulu Cami’nin kuzeyinde, ona bitişik bir konumda yer alır. 1198 yılında, Artuklu Emirlerinden Ebu Muzaffer Sökmen döneminde inşa edilmeye başlanmış olup, bu bilgi, medresenin üzerindeki kitabelerden öğrenilmektedir. Sanat açısından büyük bir değer taşıyan medrese, özellikle bezeme ve kitabeleriyle dikkat çeker. Avlusunda yer alan mihrabın iki yanına yerleştirilen döner taş sütunlar, binada meydana gelebilecek olası çöküşleri engellemek amacıyla kullanılmıştır.

Bina, kesme taştan yapılmış olup, iki katlı bir yapıdır. Bu yapının mimarisi, dönemin teknik ve estetik anlayışını yansıtan önemli bir örnektir. Mesudiye Medresesi, hem tarihi hem de sanatsal açıdan Diyarbakır’ın kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.

10. Keçi Burcu

Keçi Burcu
Keçi Burcu

Keçi Burcu, Mardin Kapısı’nın doğusunda yer alan, Diyarbakır Surları’ndaki en eski ve en büyük burçtur. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, üzerinde 1223 yılında Mervanoğlu tarafından onarıldığını belirten bir yazıt bulunmaktadır. 11 kemerli yapısı ve tarihiyle dikkat çeken Keçi Burcu’nun, bir dönem tapınak olarak kullanıldığı sanılmaktadır.

Burçta yer alan sütun başlıkları, Roma Dönemi’ne ait formlar kullanılarak yapılmış olup, bu unsurların devşirme malzeme olarak kullanıldığı veya burcun İslam Öncesi Dönem’e ait bir yapım olabileceği ihtimaller arasında yer alır. Diğer Dışkale burçlarına kıyasla oldukça sade olan Keçi Burcu, süslemelerden kaçınılmış ve yer yer sülüs yazılar ve kuş figürleriyle minimal bir dekorasyon tercih edilmiştir. Bu özellikleriyle, Diyarbakır Surları’ndaki önemli tarihi yapılar arasında yer alır.

11. Ahmed Arif Müzesi

Ahmed Arif Müzesi
Ahmed Arif Müzesi

Ahmed Arif Müzesi, Diyarbakır’ın ünlü şairi Ahmed Arif’e ithaf edilen, yaklaşık 120 yıllık tarihi bir konakta yer almaktadır. 2011 yılında Ahmed Arif Edebiyat Müzesi ve Kütüphanesi olarak hizmete açılan bu mekan, Diyarbakır evlerinin en özgün örneklerinden biridir. Cahit Sıtkı Tarancı Evi’ne komşu olan müze, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kamulaştırılıp restore edilerek Ahmed Arif’in anısına tahsis edilmiştir.

Müze, şairin kişisel eşyaları, el yazısıyla yazdığı şiirleri ve Güneydoğu’da yetişen birçok şairin fotoğraflarını sergilerken, kütüphane çeşitli tarih ve edebiyat kitaplarıyla okuyucularına hizmet vermektedir.

Paylaş:

Yorum Yaz

Üye Olmadan Yorum Yazın!