Boğatepe Peynir Müzesi, Türkiye’nin Kars iline bağlı Boğatepe köyünde eski bir mandıra fabrikasında kurulmuş bir gastronomi müzesidir. 2007 yılında faaliyete başlayan Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği, dünyada iki tane Türkiye’de ilk ve tek olan Eko Müzeyi hizmete sunmuştur.
Boğatepe, Kars’ın peynir üretiminde önemli bir merkez olarak tanınır. Müze, Kars ve çevresinde üretilen geleneksel peynirlerin yapım süreçlerini detaylı bir şekilde sergiler ve peynir üretim kültürünü yaşatmayı hedefler. Ziyaretçiler burada, peynir yapımının tarihsel ve kültürel arka planını öğrenebilir, çeşitli peynir türleri hakkında bilgi edinebilirler.
Müze, 250 metrekarelik bir mağaza alanı ve 5000 metrekarelik geniş bir etkinlik alanına sahiptir. Bu kapsamlı alanıyla Türkiye’nin ilk peynir müzesi ve dünyanın en büyük peynir müzesi olarak dikkat çeker. Müzenin bu kadar geniş bir alana sahip olması, ziyaretçilere peynir üretim sürecini daha kapsamlı bir şekilde deneyimleme fırsatı sunar. Müzede, Gravyer Peyniri başta olmak üzere, Karın Kaymağı, Çeçil Peyniri, Kars Yağlı Tulumu, Kaşar Loru, Türkmen Saçak Peyniri, Kaşar Örgüsü, Deve Dili ve Kars Kaşarı yer almaktadır.
Avrupa Birliği standartlarına göre Boğatepe’de üretilen peynir çeşitleri üç ile sınırlandırılmıştır. Bu düzenleme, yerel mandıralarda üretilen diğer peynir çeşitlerinin sayısını üçe düşürmüş ve kalan peynirlerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. Bu durum, Boğatepe’nin geleneksel peynir çeşitlerinin korunması ve sürdürülebilirliği açısından ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Boğatepe Peynir Müzesi, bu sorunla başa çıkmak ve eski peynir çeşitlerinin yok olmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.
Boğatepe Peynir Müzesi’ni ziyaret eden misafirler, köy evlerinde konaklama fırsatı bulabilirler. Bu konaklama seçeneği, aileler için ideal olup, bir gecede 50 kişi kapasiteli olarak sunulmaktadır. Ayrıca, köy yaşantısının tadını çıkaran misafirlere, 100 civarında kahvaltı ve yemek ikramları da yapılabilmektedir.
Boğatepe Peynir Müzesi’ne uçakla ulaşım, Kars Havalimanı üzerinden sağlanmaktadır. Kars Havalimanı’na indikten sonra, müzeye 45 dakika süren ve 53 kilometrelik bir mesafeyi kat ederek ulaşabilirsiniz. Bu mesafe, taksi, araç kiralama veya otobüs gibi ulaşım araçları kullanılarak rahatlıkla geçilebilir. Yolculuk süresi, trafik koşullarına bağlı olarak genellikle 45 dakika ile 1 saat arasında değişir.
