Orta Cami (Orhan Gazi Camii), Bizans döneminden kalma bir kilisenin camiye dönüştürülmüş hali olup, antik sütunlar ve Roma dönemine ait yazıtlar barındırır. Akçahatipler Köyü Merkez Camisi, ahşap mimarisiyle 200 yıllık bir geçmişe sahiptir.
Çelikel Camii (Gazi Süleyman Paşa Camii), Bizans kilisesinden camiye dönüştürülmüş ve 1952’de restore edilmiştir. Yeni Cami, 20. yüzyılda taş ve tuğladan yapılmış, Osmanlı mimarisi izleri taşır.
1. Orta Cami (Orhan Gazi Camii)
Orta Cami, diğer adıyla Orhan Gazi Camii, Karadeniz Ereğli ilçesinde Bizans Dönemi’nde inşa edilen Hagia Sophia (Ayasofya) kilisesinin camiye dönüştürülmesiyle oluşmuştur. Bu yapının özgün mimari planı, cami olarak kullanılmak üzere değiştirilmiş, üç nefli bazilika tipi bir kilise olarak tasarlanmıştır.
Kilise döneminde narteks olarak işlev gören bölüm, camiye dönüştürüldükten sonra son cemaat yeri olarak düzenlenmiştir. Yapının kuzeybatı yönünde çatı içinden yükselen bir minare de eklenmiştir. Orta Cami’nin ilginç özellikleri arasında antik döneme ait sütunlar ve sütun başlıkları ile Roma İmparatoru Traianus dönemine ait bir yazıt bulunmaktadır.
2. Akçahatipler Köyü Merkez Camii
Akçahatipler Köyü Merkez Camii, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde bulunan tarihi bir yapıdır. İnşaatında çivi kullanılmadan yapılan bu cami, yaklaşık 200 yıldır aktif olarak kullanılmaktadır. Resmi kayıtlarda kim tarafından inşa edildiği bilinmemekle birlikte, iki katlı ahşap yapısı ile Anadolu’nun ahşap mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Cami, çevre köylerde başka ibadet alanı olmaması nedeniyle, geçmişte 10 köye hitap eden bir merkez olmuştur. Duvarlarında tek parça olarak kullanılan kalaslar, 10-15 santimetre kalınlığında, 50-80 santimetre genişliğinde ve yaklaşık 5 metre uzunluğundadır.
3. Çelikel Camii (Gazi Süleyman Paşa Camii)
Çelikel Camii (Gazi Süleyman Paşa Camii), Karadeniz Ereğli’nin Akarca Mahallesi’nde yer almaktadır. Bu cami, çok eski tarihlerde Bizans Kilisesi olarak kullanılmıştır. Tarihsel kaynaklar, Herakleia Pontika (günümüzdeki Karadeniz Ereğli) bölgesinin Orhan Gazi tarafından Türkleştirildiğini ve bu süreçte bazı yerlerin Osmanlı’ya kazandırıldığını göstermektedir.
Günümüzde Çelikel Camii olarak anılan bu yapının, Osman Gazi’nin oğlu Şehzade Gazi Süleyman Paşa’nın ismiyle anıldığı da birçok kaynakta yer almaktadır. Camiye “Çelikel” isminin verilme nedeni ise, Zonguldak’ın varlıklı ailelerinden biri olarak bilinen Mehmet Çelikel’in 1952 yılında ibadethanede yaptığı bakım ve onarımlardır. Bu cami, hem tarihi hem de kültürel açıdan önemli bir yapıdır.
4. Yeni Cami
Yeni Cami, Zonguldak merkezde 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiş olan tarihi bir ibadet yeridir. İki katlı olarak inşa edilen bu yapı, taş ve tuğla kullanılarak yapılmış ve dış yüzeyi sıvalıdır. Cami, mimari özellikleriyle dikkat çekmekte ve bölgenin dini yapıları arasında önemli bir yer tutmaktadır. Yeni Cami’nin tavanı ahşap işçiliği ile yapılmış olup, caminin hemen sağında tek şerefeli bir minare bulunmaktadır.
Caminin üç girişi bulunmaktadır ve ana girişin hemen altında açık bir şadırvan yer almaktadır. Girişin tam karşısında mihrap, solunda ise minber bulunmaktadır. Mihrap ve minberin yanı sıra alt kattaki duvarların bir kısmı, bitkisel ve geometrik desenlerle süslü çinilerle kaplanmıştır. Bu süslemeler, caminin estetik değerini artırmakta ve geleneksel Osmanlı mimarisinin izlerini taşımaktadır.
5. Kırmanlı Cami
Kırmanlı Cami, Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Akarca Mahallesi’nde bulunan tarihi camidir.
6. Bozhane Cami
Bozhane Cami, Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Orhanlar Mahallesi’nde yer alan tarihi camidir.
7. Hacı Ahmet Ağa Camii
Hacı Ahmet Ağa Camii, Zonguldak Devrek ilçesinde bulunmaktadır. 1790 yılında inşa edilmiştir ve Zonguldak’taki önemli tarihi camilerden biridir. Camii, Osmanlı dönemine ait mimari özellikleri taşımakta olup, kare planlı bir yapıya sahiptir.
8. Halil Paşa Cami
Halil Paşa Cami, Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Orhanlar Mahallesi’nde bulunan tarihi camidir.
9. Tekke Camii
Tekke Camii, Zonguldak ilinin Devrek ilçesinde bulunan tarihi bir ibadet yeridir. 1841 yılında inşa edilmiş olan bu cami, yerel mimarinin ve Osmanlı dönemi yapılarının güzel bir örneğidir.
10. Kozlu Aziziye Cami
Aziziye Camii, Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde, 19 Mayıs Mahallesi’nde tarihi bir camidir.
10. İskele Cami
İskele Cami, Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Müftü Mahallesi’nde, Yukarı Sokak üzerinde yer alan tarihi camidir.
11. Ali Molla Cami
Ali Molla Cami, Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Müftü Mahallesi’nde, Hamam Üstü Sokak üzerinde yer alan tarihi camidir.
